Dankzij de gids kwam met hele museum tot leven, werden oude dingen geplaatst in een hedendaagse context en werd er wat gefilosofeerd over het nut van dingen opslaan en tentoonstellen. Tijdens één van die gesprekken kwam de gids met de uitspraak “time is a very strong force” een idee dat mij bij is gebleven. Het concept achter tijd als kracht was zo sterk geformuleerd dat ik mij niet kon voorstellen dat ze deze uitspraak zo uit haar mouw schudde. Ik dacht eerder aan een filosoof of misschien wel Shakespeare.
Gister moest ik direct weer denken aan die zin toen Emile Ratelband, NLP specialist en media persoonlijkheid de internationale pers haalde met het idee dat zijn leeftijd hem hinderde in het leven. Hij wilde graag de klok twintig jaar terug zetten. “Dutch man, 69, starts legal fight to identify as 20 years younger” kopte The Guardian. Niet alleen The Guardian pikte het item op maar ook de BBC, de Spaanse krant El Periódico en het Duitse weekblad Der Spiegel schreven erover.
“Nu het in Nederland mogelijk is een naam- en geslachtsverandering aan te brengen in officiële documenten, is het volgens hem en zijn advocaat Jan-Hein Kuijpers ook de hoogste tijd voor het terugdraaien van leeftijd. Ratelband voelt zich naar eigen zeggen gediscrimineerd nu zijn geboortedatum en daarmee zijn leeftijd niet veranderd kunnen worden. Tekende het AD op.
In één opzicht moest de rechtbank Ratelband al tijdens de zitting gelijk geven, dat het vroeger ook ondenkbaar werd geacht dat het geslacht van een Nederlander zou kunnen worden aangepast in het paspoort. De rechter: ,,Dat ben ik met u eens, een groot aantal jaar geleden hielden we dat voor onmogelijk.”
Ook de Volkskrant vond het de moeite waard om er iets over te schrijven “De officier van justitie vroeg zich af wat een leeftijdsverandering zou betekenen voor gezondheidskeuringen. ‘Er bestaat ook zoiets als het gezond verstand, natuurlijk’, antwoordde Kuijpers. De rechtbank was sceptisch: de wet staat verandering van leeftijd niet toe, en jurisprudentie op dit gebied ontbreekt.”
De uitspraak is over vier weken en de kans dat er iets gaat veranderen is nul. De geldende opinie is dat Ratelband gek is en zijn vraag onzinnig. Mediapersoonlijkheid Matthijs van Nieuwkerk nodigde Ratelband uit om hem vervolgens in zijn eigen televisie show te bestempelen als mediageil. Op dat punt mag van Nieuwkerk zichzelf natuurlijk wel even achter de oren krabben maar dat terzijde.
In mijn ogen miste Matthijs het punt, de invalshoek van Ratelband mag dan kolderiek zijn maar dat je leeftijd bepaalt wat wel en wat niet kan is kraakhelder. Met 20 jaar zit je niet in de raad van bestuur en met zestig jaar is bungee jumpen een kamikaze idee. Iemand die met zestien de universiteit afrond is geniaal en iemand die zoiets doet op zijn zestigste een laatbloeier.
Iedereen roept dat vijftig het nieuwe veertig is totdat iemand dat juridisch bekrachtigd wil zien. Dan ben je plots een dorpsgek.
Je leeftijd bepaalt alles van je wieg tot het graf. De inzichten dat leeftijd misschien wel een discrimineerde factor is, zijn niet bepaald nieuw. Als het gaat om de werving van nieuwe medewerkers mag je geen leeftijd meer noemen. Niet direct maar ook niet indirect. Je mag niet vragen naar studenten, scholieren, jongens, meiden, schoolverlaters of starters. Elke vorm van leeftijdseis is inmiddels verboden.
Het zijn regels die met name in het marketing communicatie vak met handen en voeten worden getreden. Ben je ouder dan veertig dan wordt het aardig wat moeilijker om een baan te vinden dan iemand van achtentwintig. Het zijn jonge honden en je komt te werken in jong team. Een frisse wind laten waaien verwijst echt niet naar de samenwerking met een bureau waar louter 65 plussers werken.
Er is misschien wel geen vak in Nederland waarin jong-is-goed zo aanwezig is als in het marketing communicatievak. De scheiding traditioneel en modern of van het nu is een directe verwijzing naar dat alles wat oud is heeft afgedaan, vroeger is dood en geloof me dat geldt niet alleen voor ideeën. De huidige generatie marketeers is druk doende met betekenisvol ondernemen en een inclusieve maatschappij maar die ideeën worden dan wel uitgedragen door een team van jonge honden. Laat de boter maar doorkomen denk ik dan.
Natuurlijk kan je niet aan leeftijdsknoppen draaien. Maar je kan het belang van de leeftijdsknop wel verder terugdraaien. Als we met zijn allen moeten werken tot een jaar of zeventig is het nogal onhandig dat iemand boven de veertig wordt gezien als oud. Als je een beetje door de eis van Ratelband heen kijkt zit er echt wel iets in. We zitten immers gevangen in een leeftijdsframe. Terwijl de tachtigjarigen steeds vaker op de tennisbaan worden gesignaleerd zijn ze voor de werkende maatschappij eigenlijk al dertig jaar uitgerangeerd.
En ja natuurlijk is Ratelband vreemd, maar zonder groteske vergelijkingen te willen maken waren de eerste mensen die riepen dat de aarde rond was ook aardig vreemd en belanden op de brandstapel. De man die de zwarte pieten discussie in Nederland agendeerde werd ook niet direct in de armen gesloten. Het zaad voor nieuwe ideeën wordt vaker geplant door mensen die niet direct serieus worden genomen.
Eerlijk gezegd lijkt het mij niet denkbeeldig dat we binnen vijftig jaar een paspoort hebben waar alleen nog maar een persoonsnummer in staat in plaats van een leeftijd. Het concept leeftijd zal zeker naarmate de medische wetenschap vordert steeds vaker ter discussie komen te staan. We worden dan misschien absoluut gezien niet veel ouder dan een jaar of 120 maar dankzij uitgekiende zorg en de zich snel ontwikkelende technologische toepassingen kunnen we wel langer meedoen.
Wanneer we streven naar een iedereen kan-of-moet-meedoen-maatschappij kunnen we niet op leeftijd blijven discrimineren, dat is simpelweg niet houdbaar. En zodra leeftijdsdiscriminatie is uitgebannen zijn ook de argumenten van Ratelband verdwenen.
Geen opmerkingen :
Een reactie posten