Ik mis dat.

Het is zo’n gevleugelde uitspraak werk je om te leven of leef je om te werken. Het is zo’n regeltje tekst dat al een tijdje in mijn hoofd zit. We willen werken om te leven maar wat is dat dan. Dat leven. Zo’n jaar als dit geeft heel veel ruimte om daarover na te denken. Waar doe je het eigenlijk voor.

Vanmorgen zag ik een post voorbijkomen van Japke-d Bouma, columnist over het kantoorleven voor NRC. Waarin ze voor de zoveelste keer het nut van vergaderen ter discussie stelde. Vergaderen is niet voor mensen die werken. Dat is steevast de strekking van haar betoog. Ze vindt natuurlijk aardig gehoor. Vergaderen kost immers alleen maar tijd en levert niets op. Laat mij nou gewoon even doorwerken.

Nederlanders vinden zichzelf erg efficiënt. 

Ik was dit jaar in Frankrijk en werd elke keer weer getroffen door de inefficiëntie in de winkels. Mensen die aan de kassa allerlei handelingen verrichten waarvan ik zeker wist dat dat beter kon, slimmer sneller. De mensen achter de kassa stonden ook veel te lang met elkaar te praten. Hallo, ik ben klant, ik sta hier.

Ik keek ook in de spiegel. Waarom moet dat eigenlijk efficiënt, wat is daar het nut van dat je snel iets kan kopen. Snel boodschappen doen. Geen tijd te verliezen. Zodat je een uur langer je LinkedIn profiel kan bijwerken. Zodat je meer tijd hebt voor Netflix. Wat is dat eigenlijk efficiënt werken. We zitten er middenin. Zaken efficiënt aanpakken. Alleen naar de supermarkt. Van te voren goed nadenken wat je wilt hebben. Geen praatje maken in de gangen. Ook niet samen. Gewoon efficiënt alleen.

Wat al die efficiëntie gaat brengen is onduidelijk, ik ben bang dat we daar nog ergens de rekening van krijgen gepresenteerd, ookal hoop ik dat niet natuurlijk. Als we Japke mogen geloven kan het allemaal nog efficiënter. Laat mij nou gewoon doorwerken.

Ik geloof dat er ergens een punt wordt gemist. 

Dat je niet eindeloos kan optimaliseren. Dat inefficiëntie misschien wel een functioneel onderdeel is efficiëntie. We zien het nu elke dag om ons heen die efficiëntieslag. Een lunch wordt efficiënt ingeplant. De route in stad wordt efficiënt. Juichen in het voetbalstadion wordt efficiënt. De Horeca wordt efficiënt. Werken wordt efficiënt. Japke wordt op haar wenken bedient.

We zijn het evenwicht kwijt, dat merkte ik daar wel in die rij voor de kassa. Dat mensen geamuseerd met elkaar staan te kletsen terwijl ik iets moet afrekenen.

Het is wat een lange inleiding maar ik wilde het toch van me afbloggen. Die efficiënte manier van leven. We snijden misschien wel de ziel uit de samenleving. Noodzakelijk nu dat is duidelijk maar misschien ook wel wat te vaak onbenoemd. Er gaan dagen voorbij dat ik het zo voel. Dat juichen bij het voetbal veel meer betekent dan juichen bij het voetbal.

Dat de all inclusive vliegreis naar Turkije veel meer betekent voor mensen dan wordt gezegd. 

Je kan het overal inmiddels lezen wat wel en wat niet nodig is. Vliegen is uit, niet nodig mensen weten zelfs hoe vaak je mag, twee keer per jaar is ruim voldoende. De diepere betekenis van cultuur als in het theater of een popconcert, het belang van je verwonderen in een museum zal nu getoetst worden. Een bezoek aan popconcert gaat dieper dan gezellig even met elkaar naar muziek luisteren, dat geloof ik tenminste. Het belang van reizen, dichtbij en ver weg of heel ver weg, mensen en culturen leren kennen, ervaringen opdoen. Iets beleven.

Het belang van een sector die naar het graf wordt gedragen. De horeca, de evenementenbranche, reizen, stukken van de retail en natuurlijk alles wat daaromheen hangt. Vandaag hoorde ik dat ID&T de uitvinder van een compleet nieuwe belevenis 40% van het personeel moest laten gaan. Congressen, inspiratiesessies, kookworkshops. Elke dag leggen er bedrijven in deze sectoren het loodje. 

We staan erbij en kijken ernaar. We doen alsof deze activiteiten een soort nutteloos aanhangsel zijn. Net nu ik overal kon lezen dat we in het tijdperk van de beleving waren aangeland. Dat shoppen een event was. Dat werken een belevenis was. De experience economy.

Niemand die op het Malieveld staat behoudens mensen die het dan direct aangaat. Even, soms. We laten het gewoon gebeuren dat al die bedrijven de komende maanden naar de klote gaan. Bedrijven waar mensen soms tientallen jaren of zelfs generaties lang aan gewerkt hebben. Ondernemers die met lege handen achterblijven en dat is dan nog in het meest gunstige geval. Veel vaker blijven ze achter met schuld. zeg maar dat het erop zit, dat verdien je nooit meer terug. 

Sectoren die langzaam leegbloeden, logisch dat daar weerstand zit. Onbegrijpelijk dat zo'n sector niet uitgekocht wordt. Dat je verder kan met je leven. Daar krijg je draagvlak van. 

Nutteloos. Ik geloof er niks van. Wat voor de één het bezoeken van een voetbalwedstrijd is voor de ander een concert, het lezen van een boek, een inspiratiesessie van een goeroe of een museumbezoek. Werken om te leven, om je te verwonderen. De totale inefficiëntie van een belevenis die er misschien wel voor zorgt dat de momenten dat je er wel moet staan je boordevol energie zit. Dat er een soort balans is.

Om af te ronden. Ik mis de loyaliteit naar een die sector die er alles voor in het werk stelde om je iets te laten beleven. Die opera, dat popconcert, die all inclusive naar Turkije. Allemaal van belang om mensen weer met hernieuwde spirit aan de start te zetten. Misschien wel net zo belangrijk als dat inefficiënt vergaderen. Zodat je er weer een paar maanden tegenaan kan.

Ik mis de loyaliteit bij mensen die roepen dat het hedonistisch is, allemaal niet nodig. Dat je dat voor een ander beslist wat er allemaal niet nodig is. Dat jij precies weet wat iemand anders nodig heeft. Nou ja ik mis dat.