De opening van het restaurant zou passen in de hedendaagse gezondheidstrend. Je zegt daarmee wel impliciet tegen de kijker dat cornflakes gezond zijn. Nu zijn cornflakes niet gezond en is Kellogg’s wereldwijd een vrij grote adverteerder. Ik schreef er een stukje over. Tegen het zere RTL been natuurlijk.
Al snel raakte ik op Twitter in gesprek met Pieter Klein, adjunct hoofdredacteur van het RTL nieuws. Hij vond dat mijn blog een kwalijke suggestie bevatte. Naar zijn zeggen zijn redactie en commercie gescheiden mij daarbij verwijzend naar een artikel in de Volkskrant. “Iedereen weet dat het RTL nieuws onafhankelijk is” twitterde Pieter.
Nou wringt hem daar de schoen. Hoe kan je dat weten? Niemand zoekt uit of het RTL nieuws onafhankelijk is. In de stroom aan branded content, branded journalism en native advertising is dat ook helemaal niet zo zeker als Pieter suggereert. Integendeel alle commerciële remmen zijn al een tijdje los.
In het Volkskrant artikel waar Pieter mij op wees staat "de directie van RTL zal de redacties niet lastig vallen met berichtgeving ten faveure van adverteerders of sponsors”. De daadwerkelijke statuten ken ik niet en redactie statuten gelden bovendien net zolang tot er nieuwe statuten zijn. Statuten kunnen per dag veranderen. Maar ik wil Pieter best geloven.
Het voorval maakte mij vooral duidelijk dat er afstand is tussen de klant en de gedachtenwereld van de RTL4 nieuwsredactie.
Pieter denkt dat de kijker er op vertrouwt dat het nieuws onafhankelijk is. Ik denk dat niet en met reden. De NRC schreef april van dit jaar nog “Is het nieuws of een advertentie?’ met daarin de volgende zin, “De grenzen tussen redactie en commercie worden opgerekt en dat leidt tot spanningen tussen redactie en uitgeverij” één artikel in een lange stroom van berichtgeving over dit onderwerp.
Met het betrouwbaarheid gevoel dat kijkers hebben bij nieuwsbulletins is het bovendien helemaal niet zo goed gesteld. “Vertrouwen in nieuwsuitzendingen bereikt nieuw dieptepunt” schreef opiniepeiler Gallup. Slechts 21 procent van de volwassenen zegt nog veel vertrouwen te hebben in nieuwsbulletins. Toegegeven het is een onderzoek uit 2012 over het vertrouwen in het nieuws in Amerika maar ik verwacht niet dat het in Nederland totaal anders is. Beter zal het ook niet zijn geworden.
Reden genoeg om tweemaal na te denken of je dat vertrouwen van de kijker nog wel hebt. Normaal gesproken verwacht je dat bij een nieuwsredactie de zwaailichten gaan branden wanneer er een logo van een bedrijf in beeld komt samen met een onderwerp waarin de waren van die fabrikant zo nadrukkelijk worden aangeprezen. Dat gebeurde niet en dat vond ik opmerkelijk.
Terwijl RTL4 tussen de nieuwsberichten een commercieel onderwerp pusht, kreeg ik van Pieter vreemd genoeg vooral de boodschap mee om me te verdiepen in hun onafhankelijkheid. Pieter, verbeter de wereld, maar begin vooral bij je zelf zou ik zo zeggen.
Al snel raakte ik op Twitter in gesprek met Pieter Klein, adjunct hoofdredacteur van het RTL nieuws. Hij vond dat mijn blog een kwalijke suggestie bevatte. Naar zijn zeggen zijn redactie en commercie gescheiden mij daarbij verwijzend naar een artikel in de Volkskrant. “Iedereen weet dat het RTL nieuws onafhankelijk is” twitterde Pieter.
Nou wringt hem daar de schoen. Hoe kan je dat weten? Niemand zoekt uit of het RTL nieuws onafhankelijk is. In de stroom aan branded content, branded journalism en native advertising is dat ook helemaal niet zo zeker als Pieter suggereert. Integendeel alle commerciële remmen zijn al een tijdje los.
In het Volkskrant artikel waar Pieter mij op wees staat "de directie van RTL zal de redacties niet lastig vallen met berichtgeving ten faveure van adverteerders of sponsors”. De daadwerkelijke statuten ken ik niet en redactie statuten gelden bovendien net zolang tot er nieuwe statuten zijn. Statuten kunnen per dag veranderen. Maar ik wil Pieter best geloven.
Het voorval maakte mij vooral duidelijk dat er afstand is tussen de klant en de gedachtenwereld van de RTL4 nieuwsredactie.
Pieter denkt dat de kijker er op vertrouwt dat het nieuws onafhankelijk is. Ik denk dat niet en met reden. De NRC schreef april van dit jaar nog “Is het nieuws of een advertentie?’ met daarin de volgende zin, “De grenzen tussen redactie en commercie worden opgerekt en dat leidt tot spanningen tussen redactie en uitgeverij” één artikel in een lange stroom van berichtgeving over dit onderwerp.
Met het betrouwbaarheid gevoel dat kijkers hebben bij nieuwsbulletins is het bovendien helemaal niet zo goed gesteld. “Vertrouwen in nieuwsuitzendingen bereikt nieuw dieptepunt” schreef opiniepeiler Gallup. Slechts 21 procent van de volwassenen zegt nog veel vertrouwen te hebben in nieuwsbulletins. Toegegeven het is een onderzoek uit 2012 over het vertrouwen in het nieuws in Amerika maar ik verwacht niet dat het in Nederland totaal anders is. Beter zal het ook niet zijn geworden.
Reden genoeg om tweemaal na te denken of je dat vertrouwen van de kijker nog wel hebt. Normaal gesproken verwacht je dat bij een nieuwsredactie de zwaailichten gaan branden wanneer er een logo van een bedrijf in beeld komt samen met een onderwerp waarin de waren van die fabrikant zo nadrukkelijk worden aangeprezen. Dat gebeurde niet en dat vond ik opmerkelijk.
Terwijl RTL4 tussen de nieuwsberichten een commercieel onderwerp pusht, kreeg ik van Pieter vreemd genoeg vooral de boodschap mee om me te verdiepen in hun onafhankelijkheid. Pieter, verbeter de wereld, maar begin vooral bij je zelf zou ik zo zeggen.
Als reclameman wordt je cynischer/alterer omdat je weet hoe de soep (soms) gemaakt wordt. De lijnen worden vervaagd en zelfs als je als journalist zuiver bent moet je op de hoede zijn dat er mensen er actief op uit zijn om jou voor hun karretje te spannen.
BeantwoordenVerwijderenWat dit voorbeeld zo verdacht maakt is het gebrek aan nieuwswaarde en zoals je aangeeft, gewoon een verkeerd beeld schept dat heel erg in lijn ligt met de waarheid zoals die door het merk wordt gepresenteerd: ontbijtgraan is gezond. Daarom had RTLNieuws bij dit item (en andere items waarbij merken en merkboodschappen een prominente rol spelen) meer terughoudend mogen zijn, zodat zelfs de schijn niet tegen ze is.
Coert, dank voor je reactie, zo is het precies.
VerwijderenAls de adjunct-hoofdredacteur stelt dat je stuk een kwalijke suggestie bevat, geldt dat wat mij betreft juist voor die opmerking zelf.
BeantwoordenVerwijderenEen redactie die de onafhankelijkheid voorop stelt zou in zo'n geval volgens mij zeggen "Uit je blog blijkt dat onze berichtgeving over het restaurant een verkeerde suggestie kan wekken. We bezinnen ons hierop om te kijken hoe herhaling kan worden voorkomen."
Dank voor je reactie Rob, ik heb daar niets aan toe te voegen.
Verwijderen