Een latte macchiato? Nee doe mij maar een gewone koffie.

Doe mij maar gewone koffie. 

Ik bestelde vanmorgen een koffie, de vriendelijke dame maakte een lange opsomming van de koffie mogelijkheden. Ik bedankte haar vriendelijk en zei doe mij maar een gewone koffie”. Veel gewone dingen zijn tegenwoordig traditioneel geworden. Zo luisterde ik naar een radio interview met een krantenuitgever op BNR die vertelde dat zijn oplage was gestegen nadat hij had gekozen voor een drukker die een hogere kwaliteit foto’s kon drukken. De man was in het gezelschap van een journaliste die mij ervan probeerde te overtuigen dat periscope de toekomst was van de journalistiek. De krantenman verontschuldigde zich voor zijn opmerking over zoiets ouderwets als krantendrukken tegenover de periscope journalist en mompelde nog iets van kwaliteit en een verdienmodel. De bevlogen journaliste antwoordde bij herhaling dat zoiets vanzelf zou komen. Die krantenuitgever staat niet alleen, op het internet krijgt hij onmiddellijk het gevoel dat zijn laatste uur heeft geslagen.

Nederland telt begin 2016 ruwweg 1.353.481 eenmanszaken. Volgens een artikel in de NRC is de stijging van het aantal eenmansbedrijven vooral te vinden in de zakelijke dienstverlening. Veel mensen begonnen in hun eentje een ‘organisatieadviesbureau’. Bij een beroepsbevolking van ca 7 miljoen mensen is nu circa 1 op de 5 werkenden zzp’er of heeft een eenmanszaak. Eind jaren ’90 was dit nog 1 op de 17 personen. Een massieve verschuiving. Het grootste gedeelte van de eenmanszaken zoekt zijn werk in de dienstverlening, webshops, advieswerk, informatie, communicatie en iets met internet. De crisis en de vergrijzing lijken naast de drang tot inspirerend zelfstandig ondernemerschap de belangrijkste driver achter het voorjezelfwerk concept. 

Financiële onafhankelijkheid zal het niet zijn want het gemiddelde inkomen van een zzper in 2014 was ca. 34.000 euro bruto. Te weinig voor een degelijke pensioenopbouw die is maar voor de helft van de zelfstandigen weggelegd en zelfs te weinig voor het sluiten van een arbeidsongeschiktheid verzekering die maar door 32% van de zelfstandigen kan worden opgebracht. Dat gemiddelde wordt natuurlijk ook nog eens aardig beïnvloed door zelfstandig werkende, topconsultants, artsen en chirurgen want ongeveer 300.000 zelfstandigen verdienen minder dan ca. 20.000 euro bruto per jaar.

Parallel met de groei van het leger zelfstandigen loopt de ontwikkeling van het internet, bloggen, de social media platformen en de opkomst van het concept personal branding. Het internet geeft mogelijkheden om tegen lage kosten je rol als zelfstandig ondernemer voor het voetlicht te brengen. De share of voice van zelfstandigen op het internet mag daarom veronderstelt groot te zijn en op een platform als Linkedin en Twitter waarschijnlijk zelfs dominant. 

Op het internet lijkt het gewicht van elke mening even zwaar te tellen, dat heeft aan de ene kant iets moois en zorgt voor een level playing field maar is van de andere kant erg onduidelijk. In veel gevallen is het volstrekt onduidelijk welke belangen en competenties er schuil gaan achter een concept, mening of idee. Een website ontwikkelen via Wordpress is niet duur en je ideeën verspreiden via de social media kost alleen tijd. Een mooi ontwikkelde website maakt van elke zolderkamerartiest tegenwoordig als snel een concern van wereldformaat en ook linkedin profielen bieden maar weinig houvast. Toetreden tot het domein van het zelfstandig ondernemerschap kost dankzij het internet niets meer.

In online gevoerde discussies wordt steeds vaker gesproken over de traditionele economie versus de nieuwe “lees” de internet economie. Zo maakten we in korte tijd kennis met de traditionele media, traditioneel autorijden, traditioneel tv kijken, traditionele energie, traditionele marketing maar ook met kantelen, disruptie en omdenken. Dat niet alleen de snelheid waarmee nieuwe marketingconcepten en functies worden ontwikkeld is duizelingwekkend. Discussies die in de meeste gevallen gevoerd worden door belanghebbenden. Het roept steeds meer de vraag op in welke mate de online gevoerde discussies nog een afspiegeling zijn van een economische realiteit. Alsof het internet zowel de veroorzaker als de oplossing is van alle zakelijke problemen. Ik kan me voorstellen dat mensen die hun geld verdienen in die traditioneel geframede economie wel eens naar die discussies kijken en zich volledig "lost" voelen. Het leidt tot reacties als die van de krantenman die zich verontschuldigt voor zijn ouderwetse beroep.