Haren, was het Facebook of de Televisie.

Net als de rest van Nederland heb ik gisteravond met ontzetting en afschuw de gebeurtenissen in het Groningse Haren op de televisie gevolgd. En net als veel andere Nederlanders dacht ik vandaag na of dit nu iets van Facebook was of iets van de televisie. Ik stond vanmorgen in de sportschool en luisterde mee met een levendige discussie onder een stel mannen die ervan overtuigd waren dat zonder de verslaggeving op de televisie dit niet was gebeurd. Hoe het werkelijk zit is natuurlijk voer voor psychologen. Want de media zorgen er niet voor dat iemand een steen door een raam gooit. Ik zie wel overeenkomsten met andere gebeurtenissen. Recent nog de verkiezingen. Ik geloof dat dit de eerste verkiezingen waren waarbij opperpeiler Maurice de Hond na de verkiezingen met een peiling kwam hoe de verkiezingsuitslagen er uit zouden hebben gezien zonder peilingen. De verschillen waren zo groot dat PvdA en VVD samen waarschijnlijk geen meerderheid zouden kunnen vormen en dat landsbestuur er dus wellicht volslagen anders uit had kunnen zien. We keken met zijn allen naar de televisie debatten en bespraken ze live via Twitter en participeerden via het tweede scherm. Op de dag van de verkiezingen kon je per seconde via je mobiele telefoon op de hoogte blijven van de ontwikkelingen. De registratie van de uitslagen met prognoses op voorlopige en definitieve uitslagen was meer een spelshow dan een serieus programma. De uitzending duurde nog tot diep in de nacht terwijl er na de eerste prognose op de voorlopige uitslagen, die we om negen uur al te zien hadden gekregen, niets meer veranderende. Toch vertelden de presentatoren ons steeds dat het ongemeen spannend was. De verkiezingen leken volledig in de greep van de media. 

In het geval van Haren hadden de machtigste media van Nederland een monsterverbond gesloten. De radio, Facebook, Twitter, whatsApp, RTL, NOS, SBS. en de Vara. Gebeurtenissen waarbij het beursgenoteerde miljarden concern Facebook een rol speelt is kennelijk nieuws. Waarom weet denk ik niemand maar nieuws wordt dan ook verzonnen door een handvol eindredacteuren die in dienst werken van de kijkcijfers en Facebook zorgt kennelijk voor kijkcijfers. Wat was er gebeurd? Iemand had via Facebook een uitnodiging verstuurd voor een verjaardagsfeestje en per ongeluk een verkeerd vinkje gezet waardoor onbekende mensen ook een uitnodiging hadden gekregen. Nu weet ik niet hoe dat bij jullie is maar als ik een uitnodiging krijg van een onbekend persoon op Facebook dan voel ik mij niet geroepen om naar Haren af te reizen. Maar toch bleek dit voorval voldoende belangrijk te zijn voor de Journaals van NOS, RTL en SBS om verslag te doen. Immers in Amerika of Duitsland was zoiets al eens uit de hand gelopen! en dat klinkt als een uitnodiging om zo’n voorval extra te belichten. Misschien zou dit immers ook wel uit de hand kunnen lopen. Zo’n item krijgt dan een een plek tussen de gebeurtenissen in Syrië en een item over de financiële crisis om het gewicht van dit onderwerp nog maar eens extra te benadrukken. Zou er echts iets gebeuren? Bijna hoopvol interviewden ze de burgemeester en vroegen de politie nog maar eens welke maatregelen werden genomen. DWDD liet zich niet onbetuigd met een Lucky TV, toch altijd goed voor een slordige miljoen kijkers. Op de avond zelf stuurden de nationale televisie zenders alvast maar wat camera ploegen. Mobiele telefoons, Whatsapp, SMS en Facebookgroepen gecombineerd met Twitter zorgden voor een duizelingwekkende versnelling van de berichtgeving. We konden het per seconde volgen. Niet alleen met woorden maar ook met foto’s en video verslagen. De afloop kennen we. De politie vraagt nu om diezelfde foto’s en video’s om mogelijke daders op te pakken en op Facebook is inmiddels een nieuwe oproep geplaatst maar nu om samen de boel op te ruimen. De samenwerking tussen de nieuwe media en de traditionele media leidt tot een sterk cocktail. Waarbij het ene medium het andere medium versterkt. De inzet van gezaghebbende rubrieken op de nationale televisie hebben zonder twijfel een belangrijke bijdrage geleverd aan deze gebeurtenissen maar zonder het gebruik van de social media, zoals Twitter en Facebook gecombineerd met Whatsapp en de mobiele telefoon was het wellicht nooit gebeurd.